Santa Cruz de Tenerife jest największym miastem na wyspie i zarazem jej stolicą oraz prowincji Santa Cruz de Tenerife. Jest też, wspólnie z Las Palmas de Gran Canaria, stolicą autonomii Wysp Kanaryjskich.
Teneryfa oraz sąsiednia wyspa Gran Canaria jest często nazywana kontynentem w miniaturze ze względu na kilka typów krajobrazu i kilka stref klimatycznych na nich występujących. Na Teneryfie znajdują się dwa obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO: wulkan Teide, który jest parkiem narodowym, oraz zabytkowe miasto La Laguna.
Teneryfa ma 2034 km² powierzchni, około 80 km długości i 50 km szerokości.
Jest wyspą o pochodzeniu wulkanicznym, powstałą około 30 milionów lat temu. Ma górzystą powierzchnię pociętą licznym wąwozami oraz urozmaiconą linię brzegową. Plaże kamieniste, żwirowe lub piaszczyste są pochodzenia wulkanicznego. Najwyższym wzniesieniem jest krater wulkanu El Pico de Teide 3.718 m n.p.m., jest to zarazem najwyższy szczyt Hiszpanii. Ostatnia erupcja wulkanu na Teneryfie, którym jest Montana de Chinyero miała miejsce 18 listopada 1909 roku i trwała przez 10 dni.
Ponadto administracyjnie Teneryfa obejmuje również około 200 małych wysp będącymi nieużytkami. Najczęściej są to duże skały wystające z wody. Łączna ich powierzchnia wynosi 213 835 m². Zalicza się do nich m.in. Roques de Anaga czy Roque de Garachico[3].
Położenie
Teneryfa znajduje się pomiędzy 28° i 29° N i 16° i 17° P. Znajduje się na północ od Zwrotnika Raka, zajmując centralne miejsce między innymi wyspami archipelagu: Gran Canaria na wschodzie oraz La Gomera i La Palma na zachodzie. Wyspa znajduje się około 300 km od kontynentu afrykańskiego (państw: Maroka i Sahary Zachodniej) oraz około 1000 km od Półwyspu Iberyjskiego (państw: Hiszpanii i Portugalii kontynentalnej).
Na kształtowanie się klimatu mają istotny wpływ dwa prądy morskie: Golfstrom (cieplejszy) i Kanaryjski (chłodniejszy). Powoduje to wahania temperatury morza od 18 do 20 °C. Mimo niewielkiej powierzchni wyspa ma zróżnicowany klimat. Spowodowane jest to przedzieleniem jej przez wysokie pasmo górskie. Północno-wschodnia część wyspy ma klimat wilgotny, z częstymi mgłami i opadami. Temperatury wahają się w granicach 6 °C pomiędzy najzimniejszym i najcieplejszym miesiącem i oscylują wokół 20 °C. Część południowo-zachodnia ma klimat suchy. Wahania temperatury są mniejsze, a średnioroczna temperatura waha się wokół 25 °C. Informacje te dotyczą wybrzeża wyspy. Wraz ze wzrostem wysokości średnie temperatury spadają, a ilość opadów wzrasta. Pomimo niewielkiej odległości pomiędzy położonymi w górach miejscowościami a wybrzeżem występują duże różnice temperatur (nawet ponad 10 °C) oraz w opadach. W okresie zimowym krater El Pico del Teide często pokryty jest śniegiem. Warunki klimatyczne maja wpływ na szatę roślinną. Północno-wschodnia część wyspy jest zielona i ma dobre warunki dla rolnictwa, część południowo-zachodnia jest uboga w szatę roślinną. W wyższych partiach wyspy rośnie sosna kanaryjska o długich, miękkich igłach, posiadająca zdolność absorbowania wody z mgły. Na stokach wulkanu El Pico del Teide utworzono park narodowy Parque Nacional de las Cañadas del Teide.
Na wyspie największe zanieczyszczenia emituje rafineria, dwie elektrociepłownie oraz ruch drogowy. Wyspy Kanaryjskie mają niski poziom zanieczyszczenia powietrza z powodu niewielkiego uprzemysłowienia oraz dzięki wiejącym pasatom . Według danych hiszpańskiego Ministerstwa Zdrowia i Przemysłu, Teneryfa jest jednym z najczystszych miejsc w kraju[14]. Na Teneryfie (jak i na La Palma) zanieczyszczenia są stale monitorowane, aby nie przeszkadzać pracy obserwatoriów astrofizycznych położonych na szczytach[15].
Legenda głosi, że Teneryfa jest pozostałością zaginionej Atlantydy.
Początkowo wyspa wraz z całym archipelagiem przeżywała okres prosperity, znajdowały się na niej porty tranzytowe dla żeglugi do obu Ameryk. Stopniowo jednak wyspa traciła na znaczeniu, a podstawowe produkty: cukier trzcinowy oraz karmin zostały wyparte z rynku przez tańszą konkurencję. W 1821 wyspa została włączona do Hiszpanii jako prowincja ze stolicą w Santa Cruz de Tenerife. W 1936 Teneryfa została opanowana przez wojska generała Franco. Pod jego rządami wyspa popadła w kłopoty gospodarcze. W latach 50. sytuacja była tak dramatyczna, że wielu mieszkańców emigrowało do Wenezueli. Na początku lat 60. wyspa została przekształcona w strefę turystyczną, początkowo dla turystów brytyjskich. W tym okresie na Teneryfę i sąsiednią Gran Canarię pływał z Polski MS Batory z tzw. „wycieczkami orbisowskimi".
Turystyka
Teneryfa jest jednym z głównych ośrodków turystycznych świata. Wytwarza około 60% PKB Teneryfy. W 2005 na Wyspy Kanaryjskie przybyło 9 276 963 turystów, z czego około 1/3 (3 442 787) przybyło na Teneryfę (nie licząc turystów z innych części Hiszpanii, co stanowi dodatkowo około 30%). Według sprawozdania Kanaryjskiego Centrum Statystycznego (ISTAC) najwięcej turystów pochodziło z Wielkiej Brytanii - 1 600 000. Na drugim miejscu są turyści z Niemiec, później Belgii, Holandii, Szwecji, Finlandii, Danii, Norwegii, Włoch, Francji, Austrii, Irlandii i Szwajcarii. Teneryfa należy do tych nielicznych ośrodków turystycznych świata, w których sezon trwa cały rok.
Turystyka jest najbardziej rozpowszechniona w południowej części wyspy, w której jest wiele turystycznych miejscowości oraz dobrze rozwinięta infrastruktura turystyczna.
Obszar znany jako Costa Adeje (Las Americas, Los Cristianos) ma największy potencjał turystyczny (hotele, centra handlowe, pola golfowe, restauracje, parki wodne i zwierzęce, obiekty kulturalne oraz piaszczyste plaże).
Udział rolnictwa w PKB Teneryfy wynosi mniej niż 10%, choć jego udział jest niezbędny dla wyspy, gdyż utrzymuje obszary wiejskie jak i wartości kulturowe. W północnej części wyspy uprawiane są m.in. pomidory i banany, w środkowej części (z częstymi opadami deszczu): ziemniaki, zboża i tytoń, w południowej - m.in. cebula[7].
Większość bananów na Wyspach Kanaryjskich pochodzi z Teneryfy. Roczna produkcja wynosi około 150.000 ton. Plantacje bananów obejmują 4.200 hektarów[17]. Nieco ponad 90% uprawy przeznaczonych jest na rynek międzynarodowy.
Po uprawie bananów duże znaczenia mają uprawy pomidorów, winogron, ziemniaków oraz kwiatów.
Rybołówstwo jest ważną gałęzią gospodarki Teneryfy. Są tutaj drugie co do wielkości łowiska ryb w Hiszpanii.
Wyspa Teneryfa jest najgęściej zaludnioną wyspą archipelagu, 1 stycznia 2008 mieszkało tu 886033 mieszkańców, z czego około 25% (221 956 osób) mieszkało w stolicy Santa Cruz de Tenerife i około 50% (424 200 osób)[18] w jej obszarze miejskim, natomiast 581.947 w obszarze metropolitalnym (13 największy obszar metropolitalny w Hiszpanii)[19].
Drugim co do wielkości miastem jest La Laguna - 148.375, miasto graniczące z Santa Cruz. Inne większe miasta to Arona (75.903), Adeje (41.002), La Orotava (40.945), Granadilla de Abona (38.866), Los Realejos (37.385) i Puerto de la Cruz (31.804).
Samoloty są głównym środkiem transportu umożliwiającym dostanie się na Wyspy Kanaryjskie, w tym na Teneryfę. Istnieją tu dwa międzynarodowe lotniska: powstały w 1929 roku - port lotniczy Teneryfa-Północ (hiszp. Aeropuerto de Tenerife Norte), który w 2007 roku obsłużył 4 125 034 pasażerów oraz powstały w 1978 roku port lotniczy Teneryfa-Południe (hiszp. Aeropuerto de Tenerife Sur), który w 2007 roku obsłużył 8 639 341 pasażerów (łącznie od powstania lotniska obsłużył 173 912 207 pasażerów). Port Teneryfa-Północ leży w obszarze metropolitalnym Santa Cruz niedaleko autostrady TF-5, natomiast Teneryfa-Południe około 60 kilometrów na południe od stolicy, na samym południu wyspy niedaleko autostrady TF-1[21].
Na Teneryfie znajdują się dwa porty morskie: Port Santa Cruz (hiszp. Puerto de Santa Cruz) oraz Port Los Cristianos (hiszp. Puerto de Los Cristianos). Port Santa Cruz jest największym portem Wysp Kanaryjskich.
Teneryfa posiada rozbudowaną sieć klimatyzowanych autobusów, które na Wyspach Kanaryjskich nazywane są guaguas. System obejmuje zarówno autobusy miejskie jak i międzymiastowe łącząc większość populacji wyspy. Największy przystanek znajduje się w centrum przesiadkowym Intercambiador de Transportes de Santa Cruz de Tenerife. Autobusy są zarządzane przez TITSA (Transportes interurbanos de Tenerife)[23].
Tramwaje na Teneryfie kursują na obszarze miasta Santa Cruz de Tenerife i sąsiadującego z nim La Laguna. Infrastruktura obejmuje 21 przystanków i ma zasięg 12.5 km. Dziennie obsługuje 46000 mieszkańców. Podróż na całej linii nr 1 trwa 37 minut. Każdy z 20 tramwajów Alstom Citadis ma pojemność 200 pasażerów w tym 60 miejsc siedzących i potrafi osiągnąć maksymalną prędkość 70 km/h.
Na trasie tramwaju znajdują się szpitale, uczelnie jak i obiekty kulturalne. Tramwaje zarządzane są przez spółkę akcyjną Metropolitano de Tenerife (MTSA). Prąd dostarczany do infrastruktury pochodzi z elektrowni wiatrowych. Planowane jest utworzenie dodatkowych 4 przystanków linii nr 1 oraz uruchomienie linii nr 2[24].
Na Teneryfie nie ma linii kolejowej. Firma będąca właścicielem tramwajów w latach 2007-2008 rozpoczęła prace nad budową linii kolejowej, która połączy Santa Cruz z południową częścią wyspy. Rada Teneryfy zatwierdziła budowę[25]. Łączna trasa ma wynosić około 80 km a czas podróży całą trasą do 35 minut, natomiast z zatrzymaniem się na każdej stacji - 45 minut[26].
