Dzieje starożytnej Italii to przede wszystkim dzieje Rzymu jednoczącego plemiona italskie i celtyckie, podbijającego etruskie i greckie miasta-państwa i rozpoczynającego ekspansję w basenie Morza Śródziemnego. Według tradycji Rzym założono w 753 roku p.n.e., a w 510 powstała republika rzymska. W roku 27 p.n.e. Oktawian August utworzył cesarstwo rzymskie. W 395 nastąpił podział imperium na wschodnie ze stolicą w Konstantynopolu i zachodenie ze stolicą w Rzymie. Rok 476 jest rokiem upadku cesarstwa zachodniorzymskiego, początkiem średniowiecza i czas rywalizacji bizantyjsko-longobardzkiej na półwyspie. W 756 Frankowie pod wodzą Pepina Krótkiego pokonali zagrażających papiestwu Longobardów, ofiarowując papieżom władzę nad terytorium dawnego Egzarchatu Raweńskiego. Ostateczne zwycięstwo na Longobardami odniósł Karol Wielki, który zapoczątkował panowanie frankijskie w północnych Włoszech. W 800 papież koronował go na cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. IX, X i XI wiek to okres najazdów normańskich i arabskich na Półwysep Apeniński. Pod koniec wieków średnich Włochy nadal były podzielone politycznie. W latach 1503-1513 Rzym stał się ośrodkiem renesansu. Wiek XVI i XVII był czasem obcych wpływów we Włoszech, między innymi Austrii i Francji.
Odrodzenie włoskiej świadomości było inspirowane przez dwa przeciwstawne ruchy polityczne. Radykalny ruch "Młode Włochy" założony w 1831 przez Giuseppe Mazziniego dążył do zjednoczenia państwa poprzez powstanie ludowe. Natomiast skrzydło umiarkowane chciało doprowadzić do zjednoczenia przez utworzenie federacji państw rządzonych przez włoskich książąt. Ruch rewolucyjny został pobudzony już w 1846 po wyborze papieża Piusa IX, który wprowadził reformy w państwie kościelnym. Narodziny narodu włoskiego zbiegły się z Wiosną Ludów. Król Ferdynand II został zmuszony do uchwalenia 29 stycznia 1848 roku konstytucji. W całym kraju trwały starcia różnych ugrupowań. Ruchy niepodległościowe poniosły klęskę. Po marszu czerwonych koszul Giuseppe Garibaldiego, 17 marca 1861 nowoutworzony parlament proklamował Królestwo Włoch i Wiktora Emanuela II królem Włoch oraz ogłosił tymczasową stolicą Turyn (od 1865 Florencja, a od 1871 Rzym).
Włochy były członkiem Trójprzymierza, lecz po wybuchu Wielkiej Wojny nie przyłączyły się do niej po stronie państw centralnych. Pomino zwycięstwa, z wojny wyszły w bardzo złym stanie. Szczególnie niezadowoloną grupę społeczną tworzyli weterani wojenni. To wśród nich najszybciej rozpowszechnił się faszyzm. Na czele faszystów stał Benito Mussolini, który uważał, że tylko silne rządy mogą wydobyć państwo z powojennego chaosu. W 1922 roku poprowadził on marsz swoich zwolenników na Rzym i przejął dyktatorską władzę w całym kraju. Podczas II wojny światowej, pomino początkowej neutralności, Włochy ostatecznie stanęły po stronie państw Osi. Wojska niemieckie we Włoszech skapitulowały 2 V 1945. W wyniku plebiscytu 2 VI 1946 zniesiono we Włoszech monarchię i ustanowiono republikę. W 1948 Włochy przystąpiły do Planu Marshalla, 1949 - do NATO, 1951 były współzałożycielem Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.
Ustrój polityczny i podział administracyjny
We Włoszech obowiązuje ustrój demokratyczny, jest to republika z dwuizbowym parlamentem: Izbą Deputowanych (630 miejsc) i Senatem (315 miejsc + senatorowie dożywotni). Głową państwa jest Prezydent Republiki wybierany na 7-letnią kadencję przez Zgromadzenie Narodowe - wspólnie obradujące obie izby parlamentu, wraz z reprezentantami regionów.
Włochy podzielone są na 20 regionów (5 z nich na prawach szczególnych), 109 prowincji (z których 2 są autonomiczne) i 8092 gminy.
Gospodarka
Włochy są krajem wysoko rozwiniętym. Zajmują pierwsze miejsce w produkcji win na świecie (zaraz po nich jest Francja). Górnictwo odgrywa coraz mniejszą rolę z powodu wyczerpania złóż. Największe znaczenie ma przemysł środków transportu. Istotny jest przemysł motoryzacyjny- Włosi produkują między innymi samochody marki Fiat, Ferrari, Maserati, Iveco, Lancia, Alfa Romeo, Pagani i Lamborghini.
Bardzo ważnym źródłem przychodu jest turystyka. Od lat Włochy znajdują się na 3-4 miejscu pod względem liczby przyjeżdżających turystów zagranicznych i wpływów z turystyki.
Geografia
Półwysep Apeniński, na którym leżą Włochy, oblewają wody kilku akwenów Morza Śródziemnego: Morze Liguryjskie, Morze Tyrreńskie, Morze Jońskie i Morze Adriatyckie. Do Włoch należą następujące wyspy: Elba, Sardynia, Ischia, Capri, Wyspy Liparyjskie i Sycylia. Około 80% powierzchni kraju zajmują góry. Północną granicę stanowią Alpy (w tym masywie znajduje się najwyższy punkt Włoch - Mont Blanc 4748 m n.p.m.), dalej na południe przez cały półwysep biegną Apeniny, z najwyższym wzniesieniem Corno Grande (2 912 m n.p.m.). Znajdują się tu również jeziora, m.in. Jezioro Trazymeńskie. Największy płaski obszar kraju stanowi Nizina Padańska w północno-wschodniej części kraju. Obszar Włoch jest aktywny sejsmicznie - na południu kraju znajdują się czynne wulkany: Wezuwiusz (Półwysep Apeniński), Etna (Sycylia), Stromboli i Vulcano (Wyspy Liparyjskie).
Klimat
Włochy leżą w strefie typowego klimatu śródziemnomorskiego, charakteryzującego się dużym zróżnicowaniem między północą a południem, oraz między nizinami i szczytami gór. Większość opadów notowana jest na wiosnę i jesień z wyjątkiem Sycylii, gdzie maksimum opadowe przypada na zimę.
Kultura
Pomimo że Włochy są państwem praktycznie jednonarodowościowym, częściej odczuwane jest ich przywiązanie do danego regionu niż do całego kraju. Odmienność poszczególnych regionów przejawia się w lokalnych tradycjach kulturowych, standardzie życia i dialektach. Kultura i tradycja artystyczna Włoch wywarła ogromny wpływ na sztukę i kulturę innych krajów Europy. Niemal każdy zna takie nazwiska jak Leonardo da Vinci, Michał Anioł czy Botticelli. Ich dzieła, często nawet nie kojarzone ze swoimi autorami, weszły na stałe do kanonu sztuki: "Mona Lisa", Kaplica Sykstyńska lub Pieta.
Włochy uważane są za ojczyznę europejskiej muzyki artystycznej i przez wiele stuleci pełniły rolę centrum życia muzycznego w Europie. Tam najefektowniej rozwinęła się muzyka wokalna, we Włoszech powstała opera, ale także liczne gatunki muzyki instrumentalnej początek miały właśnie we Włoszech. Słynni twórcy muzyczni to między innymi Paganini, Verdi i Puccini.
Znani pisarze włoscy to między innymi Petrarca, Boccaccio, Dante oraz współczesny Umberto Eco.
Religia
83,2% mieszkańców Włoch to katolicy, 1% to protestanci, 16,2% - bezwyznaniowcy.
Ludzie
Włosi stanowią 94,1% populacji, Sardyńczycy 2,7%, Retoromanie 1,3%, ponadto Tyrolczycy, Słoweńcy, Albańczycy i Francuzi.
Główne miasta
* Rzym - 2553 873 mieszkańców
* Mediolan - 1299 439 mieszkańców
* Neapol - 995 171 mieszkańców
* Turyn - 902 255 mieszkańców
* Palermo - 675 277 mieszkańców
Obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO
* 1979 - Rysunki naskalne w Val Camonica
* 1980 - Kościół i klasztor dominikanów Santa Maria delle Grazie z 'Ostatnią Wieczerzą' Leonarda da Vinci w Mediolanie
* 1980 - Historyczne centrum Rzymu, eksterytorialne posiadłości Watykanu w Rzymie i bazylika św. Pawła za Murami (San Paolo Fuori le Mura) (wspólnie z Watykanem, wpis rozszerzony w 1990)
* 1982 - Zespół zabytkowy we Florencji
* 1987 - Plac katedralny (Piazza del Duomo) w Pizie
* 1987 - Wenecja wraz z laguną
* 1990 - Zespół zabytkowy w San Gimignano
* 1993 - I Sassi w Materze
* 1994 - Vicenza i wille palladiańskie w regionie Veneto (wpis rozszerzony w 1996)
* 1995 - Zespół zabytkowy w Neapolu
* 1995 - Miasto przemysłowe Crespi d'Adda
* 1995 - Renesansowe miasto Ferrara i delta Padu (wpis rozszerzony w 1999)
* 1995 - Zespół zabytkowy w Sienie
* 1996 - Zespół zabytkowy w Pienzy
* 1996 - Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie
* 1996 - Trulli w Alberobello
* 1996 - Zamek Castel del Monte
* 1997 - Wybrzeże amalfitańskie
* 1997 - Pałac królewski z XVIII w. w Casercie wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli i zespołem San Leucio
* 1997 - Su Nuraxi w Barumini (Sycylia)
* 1997 - Ogród botaniczny (Orto Botanico) w Padwie
* 1997 - Katedra, Torre Civica i Piazza Grande w Modenie
* 1997 - Villa Romana w Casale
* 1997 - Rezydencje królewskie dynastii sabaudzkiej w Turynie
* 1997 - Portovenere, Cinque Terre i wyspy (Palmaria, Tino i Tinetto)
* 1997 - Zespoły archeologiczne - Pompeje, Herkulanum i Torre Annunziata
* 1997 - Strefa archeologiczna w Agrigento
* 1998 - Strefa archeologiczna i Bazylika Patriarchów w Akwilei
* 1998 - Zespół zabytkowy w Urbino
* 1998 - Park Narodowy Cilento i Vallo di Diano oraz stanowiska archeologiczne Paestum i Velia oraz Certosa di Padula
* 1999 - Willa Hadriana w Tivoli
* 2000 - Asyż, bazylika franciszkańska i inne zabytki franciszkańskie
* 2000 - Miasto Werona
* 2000 - Wyspy Liparyjskie
* 2001 - Villa d'Este w Tivoli
* 2002 - Miasta późnego baroku w dolinie Noto (południowo-wschodnia Sycylia)
* 2003 - Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii
* 2004 - Val d'Orcia
* 2004 - Etruskie nekropolie w Cerveteri i Tarkwinii
* 2005 - Syrakuzy i skalna nekropolia w Pantalica
* 2006 - Historyczne centrum Genui z zespołem późnorenesansowych rezydencji miejskich wzdłuż Le Strade Nuove
? * 2003 - Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii
* 2004 - Val d'Orcia
* 2004 - Etruskie nekropolie w Cerveteri i Tarkwinii
* 2005 - Syrakuzy i skalna nekropolia w Pantalica
* 2006 - Historyczne centrum Genui z zespołem późnorenesansowych rezydencji miejskich wzdłuż Le Strade Nuove